Μπαρόκ
·
Με
τον όρο Μπαρόκ (Baroque) αναφερόμαστε είτε στην ιστορική περίοδο 1600 - 1750
που ακολούθησε την Αναγέννηση (ειδικότερα τον Μανιερισμό), είτε στο
συγκεκριμένο καλλιτεχνικό ύφος που διαμορφώθηκε την περίοδο αυτή.
·
Ξεκίνησε στις αρχές του 1600 στη Ρώμη, απ' όπου εξαπλώθηκε σχεδόν σε
ολόκληρη την Ευρώπη.
·
Ο όρος προέρχεται πιθανότατα από την πορτογαλική λέξη
“barocco”, που σημαίνει το ακανόνιστο μαργαριτάρι και δηλώνει γενικά την έννοια
του ασυνήθιστου ή παράδοξου σχήματος.
·
Χαρακτηρίστηκε
από ένα έντονο δραματικό και συναισθηματικό στοιχείο, ενώ εφαρμόστηκε κυρίως
στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη μουσική, αλλά συναντάται παράλληλα και
στη λογοτεχνία ή τη ζωγραφική.
·
Σε
αντίθεση με το αναγεννησιακό ύφος που βασίστηκε κυρίως στη λογική, το ύφος του
μπαρόκ απευθύνεται περισσότερο στο συναίσθημα.
·
Σκοπός
του μπαρόκ είναι πρωτίστως να εντυπωσιάσει, καθώς και να εξυψώσει τον άνθρωπο
μέσα από τα πάθη και τα συναισθήματα του.
·
Σε
αντίθεση με τις ιδεολογικές αρχές του ρομαντικού κινήματος, ο άνθρωπος δεν εκλαμβάνεται
ως μονάδα αλλά ως μέρος ενός συνόλου.
·
Η επιτυχία του οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό και στη
στήριξη της καθολικής εκκλησίας, η οποία χρησιμοποίησε την τεχνοτροπία του και
το δραματικό του ύφος για την αναπαράσταση πολλών θρησκευτικών θεμάτων που
προκαλούσαν τη συναισθηματική συμμετοχή του θεατή. Σε χώρες με έντονη παρουσία του
προτεσταντικού κινήματος, όπως η Ολλανδία ή η Αγγλία, το μπαρόκ δεν κατάφερε να
επικρατήσει.
·
H
αριστοκρατία της εποχής ευνοήθηκε από το επιβλητικό ύφος του μπαρόκ για την κατασκευή
ανάλογων κτιρίων ή παλατιών που ενίσχυαν το κύρος της.
·
Το μπαρόκ επιδιώκει να θαμπώσει με τον όγκο,
·
τα πολύπλοκα σχέδια
·
τις καμπύλες
γραμμές
·
τους
πολύπλοκους όγκους
·
τη φορτική πολυτέλεια της διακόσμησης
·
την
υπερβολή στη διακόσμηση και την πολυτέλεια που αναδεικνύουν ένα επιβλητικό και
πομπώδες ύφος
·
το θεατρικό ύφος
Από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του ρεύματος αυτού είναι
·
η
απόδοση της κίνησης
·
η εκμετάλλευση
του φωτός
·
η δημιουργία έντονων αντιθέσεων μέσω έντονων
φωτοσκιάσεων.
·
Από τους κύριους εκφραστές είναι: Rubens,
Anton van Dyck, Caravaggio, Velázquez, Rembrandt, Pietro da Cortona
Σύνδεσμοι με ενδιαφέρον
Ροκοκό
- Στο διάστημα μεταξύ του τέλους του Μπαρόκ και
της αρχής των νεοκλασικών ιδεών, αναπτύχθηκε στην Γαλλία στις
αρχές του 1700και διαδόθηκε στην
Ευρώπη μια μορφή τέχνης με διεθνή χαρακτήρα, που μολονότι συνδεδεμένη με
το Μπαρόκ, σήμανε κατά κάποιον τρόπο το τέλος του Μπαρόκ.
- Ο όρος Ροκοκό προήλθε από τη γαλλική
λέξη “rocaille”, που τον 18ο αιώνα σήμαινε μοτίβα
εμπνευσμένα από κοχύλια ή βράχους και χρησιμοποιήθηκε πρώτα με έννοια
περιφρονητική.
- Μόνο στο τέλους του 19ου αιώνα απέκτησε την
σημασία του συγκεκριμένου στυλ.
- Το Ροκοκό είναι το γοητευτικό καλλιτεχνικό
κίνημα, όπου οι ποιότητές του πρέπει να αναζητηθούν προς την πλευρά της
φαντασίας, του πνεύματος, της κομψότητας, της ευαισθησίας και της άνεσης.
- Η τέχνη του Ροκοκό, για πολλούς, καθρεπτίζει
το γούστο της γαλλικής αριστοκρατίας. Τη μόδα, δηλαδή, των απαλών χρωμάτων
και της λεπτής διακόσμησης.
- Τα έργα
προσπαθούν να αποτυπώσουν τις ευχάριστες καθημερινές σκηνές, με ειδυλλιακά
τοπία και πρόσωπα από την αριστοκρατία σε διάφορες ασχολίες, ξεφεύγοντας
από τα αυστηρά όρια που επέβαλλε η εκκλησία.
- Τα
χρώματα είναι απαλά και διάφανα με τόνους παστέλ, χωρίς βαθιές
φωτοσκιάσεις. Προσπαθούν να προσδώσουν στα έργα έναν τόνο χαριτωμένο,
ανάλαφρο και μια κομψότητα.
- Επίσης
η ζωγραφική πορτραίτων ήταν πολύ διαδεδομένη αυτή την εποχή.
Από τους κύριους εκφραστές είναι: Jean-Antoine Watteau (Αντουάν Βαττώ), Boucher (Φρανσουά Μπουσέ), Canaletto, Hogarth, Fragonard ( Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ)
Σύνδεσμοι με
ενδιαφέρον
