Ιμπρεσιονισμός
·
Αναπτύχθηκε γύρω στα 1870, στη
Γαλλία
·
προέρχεται από τη λέξη
“Impressionism” που σημαίνει “εντύπωση”.
·
Χαρακτηρίζει την καμπή στη ζωγραφική
και την μετάβαση από το αντικειμενικό στο υποκειμενικό.
·
Ο καλλιτέχνης αποτυπώνει
υποκειμενικά το θέμα, σύμφωνα με την εντύπωση που του προκαλεί εκείνη τη
στιγμή.
·
Το πρόγραμμα των
Εμπρεσιονιστών είναι απλό. Αρχίζουν και τελειώνουν τους πίνακες τους με την
απλή κι ανεπιτήδευτη σύνθεση έξω από το εργαστήριο, στη φύση, μπροστά στο θέμα
τους. Οι γοργές πινελιές και τα λίγο πολύ καθαρά φωτεινά χρώματα που
τοποθετούνται πάνω σε άσπρο καμβά για πρόσθετη φωτεινότητα, αναμειγνύονται
οπτικά στον αμφιβληστροειδή από ορισμένη απόσταση σε μια προσπάθεια να
αιχμαλωτιστούν oι φευγαλέες εντυπώσεις του φωτός όπως αυτές παρουσιάζονται σε μια
δεδομένη ώρα. Το αποτέλεσμα είναι οι πίνακες να διατηρούν τη φρεσκάδα και
ζωντάνια της πρώτης εντύπωσης που γεννιέται κατά τη θέαση του θέματος.
·
Κύρια χαρακτηριστικά του
ιμπρεσιονισμού είναι τα ζωντανά χρώματα, κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων,
o
έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός,
o
μικρές και συχνά εμφανείς πινελιές που
δημιουργούν ένα χαρακτηριστικά παχύ στρώμα μπογιάς στον καμβά. Με αυτό τον
τρόπο δεν μπορούν να αποτυπωθούν πολλές λεπτομέρειες του θέματος αλλά γενικά
χαρακτηριστικά του.
o
σπάνια χρήση του μαύρου χρώματος, μόνο στις περιπτώσεις που αποτελεί μέρος
του θέματος
o
για πρώτη φορά η ζωγραφική σε
ανοιχτούς χώρους (en plein air), συνήθως
με φωτεινά και έντονα χρώματα.
o
γεγονός που ευνοήθηκε από την
ανακάλυψη των προ-επεξεργασμένων χρωμάτων [Παλαιότερα κάθε
ζωγράφος ήταν αναγκασμένος να δημιουργήσει ο ίδιος τα χρώματα αναμειγνύοντας τα
διάφορα υλικά.]
o
Χρήση κυρίως των βασικών χρωμάτων, με
μικρή ανάμειξη μεταξύ τους (η διαδικασία της ανάμειξης αυτής γίνεται από τον
ίδιο τον θεατή του έργου)
o Απουσία διαδοχικών επιστρώσεων χρώματος. Οι ιμπρεσιονιστές
ζωγράφιζαν πιο γρήγορα, χωρίς να περιμένουν απαραίτητα το χρώμα να στεγνώσει.
o Έμφαση στον τρόπο που το φως ανακλάται πάνω στα αντικείμενα,
αποτύπωση του θέματος με ένα είδος επιστημονικού ενδιαφέροντος.
·
Από τους κύριους εκφραστές είναι: Μαρκ Γκλαιρ (Mark
Gleyre),Corot, Monet (Κλωντ Μονέ), Sisley (Άλφρεντ Σίσλεϋ), Renoir (Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ), Pissarro (Καμίλ Μπιζαρό), Hokusai, Gustave Caillebotte, Toulouse-Lautrec
·
‘Όμως ο σπουδαιότερος Εμπρεσιονιστής είναι ο
Κλοντ Μονέ (1840-1926). Ο τίτλος μάλιστα ενός έργου του «Impression Soleil
Levant - Εντύπωση: Ανατέλλων Ήλιος» (1872) που εκτέθηκε στην 1η έκθεση της
«ομάδας» το 1874, έγινε αφορμή να δοθεί στους οπαδούς της νέας κίνησης Το όνομα
«Εμπρεσιονιστές» με κοροϊδευτική πρόθεση. Η δικαιολογημένη φήμη του Μονέ
οφείλεται στην εξαιρετική του ικανότητα να καταγράφει με παλλόμενα αντιθετικά
θερμά-ψυχρά χρώματα και με πιστότητα τις φευγαλέες εντυπώσεις που
δημιουργούνται με τη μεταβολή του φωτός από ώρα σε ώρα, από στιγμή σε στιγμή. Γι’
αυτή του την οπτική αντίκριση του θέματος και του αποκλεισμού του συναισθήματος
ειπώθηκε πως «Ο Μονέ είναι απλώς ένα μάτι αλλά τι μάτι!». Είναι γνωστές οι
καταπληκτικές σειρές έργων του με το ίδιο ακριβώς θέμα δοσμένο σε διαφορετικές
ώρες, την αυγή, το πρωί, το μεσημέρι, το δειλινό, το απόβραδο ώστε να
αποδίδεται το χαρακτηριστικό φως. ‘Έτσι έχουμε τις περίφημες σειρές με τις
«Θημωνιές» τις όψεις του «Καθεδρικού της Ρουέν», τις «Λεύκες» κτλ. Στα
τελευταία του έργα ο Μονέ φθάνει σε πολύ τολμηρές - σχεδόν αφηρημένες
διατυπώσεις σε έργα όπως «Τα Νούφαρα» (1920) στα οποία η πινελιά και η πράξη
της ζωγραφικής αποκτά μια δική της αυτονομία και όπου τα χρώματα εξαϋλώνονται,
ρευστοποιούνται σ’ ένα οπτικό παιγνίδισμα, σε ένα καθαρό οπτικό κάλεσμα.
Μετα-ιμπρεσιονιστές
·
Αποτελείται από διάφορα καλλιτεχνικά
ρεύματα που ξεκίνησαν γύρω στα 1880 και αποτελούν επέκταση του ιμπρεσιονισμού.
·
Οι μετα-ϊμπρεσιονιστές ζωγράφοι
εξακολουθούν να διατηρούν τις τεχνικές του ιμπρεσιονισμού,
·
ωστόσο επιδιώκουν να προσδώσουν
μεγαλύτερο συναισθηματισμό στα έργα τους, χωρίς όμως να αποτελούν μια ομάδα με
κοινά χαρακτηριστικά.
·
Έτσι εμφανίζονται μεμονωμένοι
καλλιτέχνες με δικό τους στυλ ζωγραφικής.
·
Ο Paul Cézanne (Σεζάν) προσπάθησε να αποδώσει την ουσία των
πραγμάτων μέσα από την έρευνα και την ενδελεχή παρατήρηση της φύσης.
·
Ο Paul Gauguin (Γκογκέν) δημιούργησε ένα δικό του στυλ,
τον Κλουαζονισμό ζωγραφίζοντας στα νησιά του Ειρηνικού, με τη
χαρακτηριστική επιπεδοποίηση του χώρου και τα πλακάτα αντιθετικά του χρώματα
που περικλείονται με χοντρές γραμμές.
·
Ο Vincent van Gogh (Βαν Γκογκ) ανακαλύπτει ένα δικό του τρόπο
έκφρασης, ένα είδος εξπρεσιονισμού με τον οποίο ολοκάθαρα χρώματα τοποθετούνται
στον καμβά με γοργές κυματιστές πινελιές.
·
Από τους κύριους εκφραστές
είναι: Paul Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh
Ντιβιζιονισμός ή
Πουαντιγισμός
·
Καλλιτεχνικό ρεύμα που ξεκίνησε γύρω
στα 1885, στη Γαλλία, από το ζωγράφο Seurat ο οποίος
θέλησε να μελετήσει το χρώμα και εφαρμόσει επιστημονικά τον
ιμπρεσιονισμό. Δημιούργησε ένα είδος
ζωγραφικής με το οποίο μικρές κουκίδες καθαρού χρώματος αναμειγνύονται για να
δώσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα, π.χ. κουκίδες κίτρινου και μπλε δίνουν πράσινο
χρώμα.
- Η βασικότερη αρχή
πάνω στην οποία βασίστηκε το μεταϊμπρεσιονιστικό κίνημα του πουαντιγισμού
(ή ντιβιζιονισμού) είναι η λεγόμενη οπτική ανάμιξη των χρωμάτων. Δηλαδή,
αντί τα χρώματα να αναμιγνύονται στην παλέτα, τοποθετούνται αγνά απευθείας
πάνω στον καμβά κουκίδα-κουκίδα. Η ανάμιξη γίνεται -θεωρητικά- στο μάτι
του θεατή, εφόσον βέβαια τα βλέπει από μια κάποια απόσταση. Oι κουκίδες
των διαφορετικών χρωμάτων εξ αποστάσεως παύουν να είναι χωριστές και
συγχωνεύονται σε μια νέα χρωματική απόχρωση. Έτσι, κουκίδες πρισματικού
κίτρινου και μπλε εξ αποστάσεως λογικά θα σχηματίζουν πράσινο. Ο σκοπός
αυτής της τεχνικής ήταν -μεταξύ άλλων- να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή
φωτεινότητα και αγνότητα των χρωμάτων, τα οποία -ορισμένες φορές- χάνουν
σε λάμψη και ομορφιά όταν αναμιγνύονται στην παλέτα.
·
Από τους κύριους εκφραστές
είναι: Georges Seurat (Σερά), Paul Signac (Πωλ Σινιάκ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου